Ploenstraat 30 Hof Poeldijk

DUIVEN - Ploenstraat 30 | Boerderij | Rijksmonument

Boerderij (hoeve) met T-vormige plattegrond, gelegen tussen havezathe 'Die Magerhorst' en havezathe 'De Ploen'. Voormalig huisartsenpraktijk en woonadres van oud-huisarts J. Biermans in Duiven.

“Na een uitslaande brand in 2008 gerestaureerd door de firma Klappers uit Duiven.”

Brand 2008

Op zaterdagavond 18 oktober 2008 sloeg het noodlot toe. Twee voorbijgangers zien rond de klok van 19.00 uur vlammen rond de schoorsteen van het rieten dak en waarschuwen de aanwezige bewoners. Een poging van de bewoners om zelf het vuur te kunnen blussen mocht niet baten. De brandweerkorpsen van Duiven, Zevenaar en Arnhem hadden hun handen vol aan deze razendsnel om zich heen grijpende brand. De brand was in de wijde omtrek te zien.

Met man en macht probeerde men de schuur van deze monumentale boerderij, die middels een aanbouw met het woongedeelte is verbonden, te behouden. Ondanks dat de schuur deze ramp heeft doorstaan, kon het woongedeelte (op de buitenmuren en schoorsteen na) niet worden gered. Ook alle persoonlijke bezittingen van de bewoners gingen in vlammen op. De bewoners werden door de buren opgevangen.

filmclip: charlyvitesse

Restauratie

tekst dhr. W.Klappers

Op 18 oktober 2008 is het rijksmonument "Hof Poeldijk" te Duiven afgebrand. De rietgedekte boerderij werd volledig verwoest; slechts de buitenmuren en de verdiepingsvloer van het woonhuis waren nog gedeeltelijk aanwezig. In 1976 werd de historische boerderij door Klappers Bouwbedrijf volledig gerestaureerd.

"Hof Poeldijk" is een op een terp gelegen eeuwenoude T-boerderij; op de eiken gebinten wordt het jaartal 1625 vermeld, tevens zijn in het hout de initialen van de vervaardiger van de gebinten aangebracht. De vermelding van het jaartal 1625 werd op de nieuwe gebinten wederom teruggebracht.

In kaart brengen

Bij een door brand volledig verwoest pand is het van belang dat voordat met de sloopwerkzaamheden wordt gestart, de bestaande situatie zo nauwkeurig mogelijk in kaart wordt gebracht. Dit hield in dat van "Hof Poeldijk" elk detail diende te worden opgemeten en in de meeste gevallen werd het desbetreffende onderdeel tevens gefotografeerd.

Er werd een uitvoerig rapport samengesteld van de technische kwaliteit en historische waarde van alle onderdelen van het rijksmonument. Voor en tijdens de sloop werden veel verwijderde onderdelen in depot opgeslagen teneinde deze opnieuw te kunnen toepassen of in detail nieuw te kunnen vervaardigen.

Restauratieplan

Om een restauratieproject als dit te kunnen realiseren is het van groot belang dat ook alle leveranciers en overige bij de restauratie betrokken bedrijven (w.o. installateurs, schilders e.d.) waarmee gedurende een langere periode in nauw verband wordt samengewerkt, kennis van materialen en gevoel voor restauratiewerkzaamheden hebben.

Na de inventarisatie en het maken van het restauratieplan komt een van de meest belangrijke onderdelen van het project aan de orde en dat is de keuze en de levering van de juiste en meest geschikte bouwmaterialen. Dit laatste aspect willen wij in het bijzonder uitlichten om de volgende redenen:

Het is niet mogelijk om, zoals bij een ‘normale' bouw of verbouw gebruikelijk, even de benodigde materialen te bestellen en leveren daar in vrijwel geen enkel geval materialen met standaardafmetingen kunnen worden toegepast.

Authentieke materialen

Bij de restauratie van een monument, dienen zoveel mogelijk de authentieke materialen en kleuren te worden toegepast. Rekening houdende met de hierboven omschreven gegevens, zal het duidelijk zijn dat het zoeken naar de benodigde materialen, in dit geval geen eenvoudige zaak is. Dit kan aan de hand van een aardig voorbeeldje duidelijk worden gemaakt:

Belangstellenden (buitenstaanders) begrepen niets van de diverse afzonderlijke zakken en hopen zand die op de bouw aanwezig waren want voor een leek is zand tenslotte gewoon zand. Bij een restauratie als deze dient echter zelfs wat het te gebruiken zand betreft, exact rekening te worden gehouden met zowel de structuur als de kleur. Betreffende de structuur (grof / fijn ed.) is er vulzand, metselzand, zilverzand, voegzand, zand t.b.v. stucwerk etc.

Houtproducten

Daarbij bestaat er ten behoeve van voeg- en stucwerk zand in diverse kleuren om het werk in de authentieke kleuren te kunnen uitvoeren. Zo was bijvoorbeeld bij dit werk de kleur voegzand lichtgeel, het zand t.b.v. kwastwerk van de gevels wit en werd voor het stukadoorwerk van de wanden de kleuren licht- en donkergrijs gebruikt. Een hoofdstuk apart betrof de keuze van de grote hoeveelheid te verwerken houtproducten.

Na uitvoerig beraad en gezamenlijk overleg (juist wat het hout betrof konden vrijwel geen standaardafmetingen worden gebruikt) heeft onze vaste houtleverancier sedert 35 jaar, Oldenboom Doetinchem, voor de kapconstructie, de balklagen, de hilde, de benodigde houten delen van diverse breedten etc., een voorstel gedaan en de materialen geleverd.

Historische voorwaarden

De te leveren materialen dienden echter zowel aan de historische voorwaarden als aan de brandveiligheidsvoorschriften te voldoen en Oldenboom is erin geslaagd goed hierop in te spelen. Zo deed Oldenboom het voorstel om rondgefreesde sporen rond 140 mm, voorzien van een vlakke zijde van 30 mm toe te passen waarop ten behoeve van de brandveiligheid beplating kon worden aangebracht. Ook voor zowel de klampen als de stal- / deeldeuren van het achterhuis werden materialen in de juiste uitvoering en afmetingen (geen standaard) geleverd.

Zoals door ons hierboven omschreven willen wij nogmaals benadrukken dat, teneinde een restauratie van een monument van deze omvang tot een goed einde te kunnen brengen een goed bouwteam een eerste vereiste is en met de grootste zorg en aandacht voor de beste en juiste materialen moet worden gekozen. Daarbij moet ook - waar mogelijk - het gebruik van moderne technieken en materialen niet uit de weg worden gegaan.

Uitsluitend onder deze voorwaarden kan in onderlinge samenwerking een project worden uitgevoerd waar alle partijen met trots op kunnen terugzien.